معرفی ابزارهای حفظ امنیت دیجیتال برای کنشگران حقوق زنان و الجیبیتیکیوها
کنشگران حقوق زنان و حقوق اقلیتهای جنسی و جنسیتی در ایران همچون سایر کنشگران مدنی و حقوق بشری با معضلات و تهدیدهای امنیتی و همچنین تلاش نهادهای اطلاعاتی حکومت ایران برای اختلال در ارتباطات و فعالیتهای خود مواجه هستند. هک شدن ایمیل فعالان زنان و روزنامهنگاران و ارسال لینکهای فیشینگ به آنان از سوی این نهادها امری مسبوق به سابقه است.
در یکی از آخرین موارد در سال ۱۳۹۷، کمپین حقوق بشر در ایران از حملات سازمان یافته علیه چهرههای ایرانی فعال در حوزههای خیریه و آموزشی در خارج از کشور، از جمله شهروندان دوتابعیتی و دهها تن از فعالان مدنی و سیاسی داخل کشور خبر داده بود. بنا بر گزارش این کمپین در سال ۱۳۹۸ دستکم ۷۴ نفر در داخل و خارج از ایران مورد حمله بدافزار ساخت هکرهای حکومتی ایران قرار گرفته بودند. این بدافزار با ورود به سیستم کاربران میتوانست اقداماتی از جمله: تهیه فهرستی از فایلهای موجود در کامپیوتر قربانی، تهیه تصاویری از صفحه نمایش کاربر در فاصله زمانیهای مشخص، ذخیره کلیدهایی که کاربر بر روی صفحه کلید فشار میدهد و فراهم کردن دسترسی از راه دور به کامپیوتر کاربر را انجام دهد.
پیشتر نیز «بنیاد کارنگی» در ایالات متحده آمریکا در گزارشی اعلام کرده بود که نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی، به صورت فزایندهای در زمینه جاسوسی سایبری و حملات تخریبی اقدام کرده و دامنه حملات آنها از مخالفان حکومت ایران در داخل و خارج از کشور و نهادهای مدنی در ایران تا سازمانهای دولتی، دفاعی، تجاری و دیپلماتیک خارجی کشیده است. بدون شک چنین اقداماتی طی سالهای اخیر از سوی حکومت ایران گستردهتر شده و قربانیان بیشتری داشته است. همچنین بارها حساب کاربری برخی از فعالین مدنی در شبکههای اجتماعی هک شده یا با بازداشت فرد در اختیار نهادهای امنیتی قرار گرفته است. نیروهای امنیتی از راه ارسال بدافزار به سایرین سعی در به دام انداختن دیگران یا جمعآوری اطلاعات را داشتهاند. به همین دلیل تاکنون بسیاری از سازمانها و موسسات حقوق بشری و مردمنهاد برای دفاع از حقوق فعالین در خطر اقدام کرده یا جزوههایی آموزشی تهیه کردهاند. یکی از آنها سازمان «فرانت لاین دفندرز»است که به همراه «تکنیکال تک»، یک کتابچه امنیت دیجیتال برای فعالان و مدافعان حقوق بشر در سرتاسر جهان تحت عنوان "امنیت در یک جعبه" تهیه کرده است. این کتابچه به زبان فارسی نیز در دسترس است. در این راهنما تاکتیکهایی برای حفاظت از فعالان مدنی همچون "چگونگی حفظ حریم شخصی در ارتباطات اینترنتی، چگونگی مراقبت از فایلهای محرمانه، اصل ناشناس ماندن و راه مقابله با سانسور و …" آموزش داده شده است. کمیته حمایت از روزنامهنگاران نیز راهنمایی برای حفظ امنیت روزنامهنگاران در پوشش اخبار تهیه کرده که یک نسخه از آن به زبان فارسی در دسترس است، اطلاعات این دفترچه میتواند برای سایر فعالین اجتماعی از جمله فعالین حقوق زنان نیز کاربردی باشد. این راهنما توصیههایی برای حفظ امنیت دیجیتال و ارزیابی تهدیدهای روزنامهنگاران ارائه کرده است.
همچنین "کیت کمکهای اولیه دیجیتال" ابزار دیگری است که برای کمک به فعالان مدنی مقابل تهدیدهای آنلاین تهیه شده است. هدف این مجموعه پشتیبانی از افرادی است که با رایجترین تهدیدات دیجیتالی روبرو میشوند. این کبت مجموعهای از ابزارهای تشخیص تهدید برای مدافعان حقوق بشر، وبلاگ نویسان، فعالان و روزنامهنگاران است. سیف جورنو نیز وبسایتی است که خطرات آنلاین، امنیت تلفن همراه، روشهای ایمن نگه داشتن اطلاعات، تحقیق امن و حفاظت از ایمیل را آموزش میدهد. مجموعه ابزارهایی که با راهنمایی مربی از طریق روشهای آموزشی و یادگیری آسان، روزنامهنگاران و فعالین مدنی را راهنمایی میکند.
به علاوه در شرایطی که فناوری مدرن حفاظت از اطلاعات را دشوارتر از پیش کرده است، «سرویلنس سلف دیفنس» موسسهای است که از حدود ۳۰ سال پیش برای حفاظت از حریم خصوصی آنلاین فعالیت میکند. این موسسه با آموزش گام به گام به کاربران در نصب و استفاده از ابزارهای حفظ حریم خصوصی کمک میکند. برای دسترسی به اطلاعات بیشتر می توانید به وبسایتهای دیگری همچون آمبرلا، لول آپ و کتابچه دیجیتال سکوریتی اند پرایوسی مراجعه کنید.
با مطالعه و بکارگیری ابزارهای فوق، علاوه بر خودتان از دوستان و سایر فعالین نیز در مقابل نهادهای امنیتی حفاظت میکنید. اگر همچنان در خصوص امنیت اپلکیشینها و فیلترشکنها سوالی دارید با مراجعه به وبسایت پسکوچه به جواب پرسشهای خود برسید و یا حساب پسکوچه در شبکههای اجتماعی را دنبال کرده و سوالات خود را از این طریق با ما در میان بگذارید. به یاد داشته باشید که فعالین گروههای به حاشیه رانده شده و در خطر میتوانند بیش از سایرین در معرض آسیب قرار بگیرند.