قطع اینترنت در ایران: چالش‌ها و راه‌حل‌های موجود
در این نوشته قصد داریم در چند بخش کوتاه، وقایع و فرضیه‌ها، چالش‌ها، موانع و راه‌کارهای کاربردی چند روز اخیر در زمان قطع اینترنت در ایران را برای شما به صورت مختصر توضیح دهیم:
ده روز اخیر بسیار سخت گذشت. شاید بعضی از همراهان پس‌کوچه دیگر بین ما نباشند. فکر اینکه ممکن است بعضی از آن‌ها کشته شده یا اینکه در زندان باشند، ما را رها نمی‌کند و این غم و اندوه بزرگ همه ما را به شدت ناراحت و غمگین کرده است.
ما در کنار شما همه‌ی این حوادث را دنبال کردیم. با اینکه نگران و غمگین بودیم، اما لحظه‌ای به خودمان اجازه‌ی استراحت ندادیم و روز و شب برای اینکه بتوانیم همراهِ شما باشیم تمام راه‌‌ها را رفتیم و امتحان کردیم. با تعداد معدودی از شما که توانسته بودید به اینترنت وصل بشوید، حرف زدیم و دردل‌های شما را شنیدیم. در این روزها سعی کردیم به کسانی که وصل شده بودند کمک کنیم تا با امنیت بیشتری محدودیت‌ها را دور بزنند.
ما در این چند روز به طور مداوم با متخصصان و کارشناسانِ اینترنت و امنیت اطلاعات جلسه گذاشتیم، بحث کردیم، مسیرهای جدید را امتحان کردیم و از تجربه‌های شما گفتیم. یاد گرفتیم و ادامه دادیم تا بتوانیم راه‌حلی کاربردی برای اتصال شما به اینترنت در شرایط بحرانی پیدا کنیم.
در این نوشته قصد داریم در چند بخش کوتاه، وقایع و فرضیه‌ها، چالش‌ها، موانع و راه‌کارهای کاربردی چند روز اخیر را برای شما به صورت مختصر توضیح دهیم:
وقایع و فرضیه‌ها دربارهی آنچه برای «اینترنت» ایران در روزهای گذشته رخ داده است:
۱. دسترسی به اینترنت جهانی به مدت بیش از یک هفته عمدتا به طور کامل و یا حداقلی مسدود شد. اختلالات گسترده و قطعی اینترنت در بسیاری از شهرها تاکنون ادامه دارد.
۲. برخی از دفاتر دولتی، خبرگزاری‌ها، سرویس‌دهنده‌های نوپا، دانشگاه‌ها و مراکز اطلاعاتی و امنیتی به بیرون از جغرافیای ایران دسترسی داشتند.
۳. پس از بررسی تخصصی موضوعِ قطعِ اینترنت به این نتیجه رسیدیم که تنها راه کاربردی استفاده شده توسطِ کاربرانی که امکان اتصال به اینترنت بین‌المللی را دارند، راه‌اندازی VPS / سِروری در مراکز اطلاعاتی داده (دیتاسنتر) در ایران است.
۴. کاربران از این نوع سِرورها به عنوان یک پُل برای دسترسی و دور زدن محدودیت‌ها استفاده کردند. و البته پس از موفقیت در اتصالِ عادی به «فیلترنت»، برای دسترسی به توییتر یا تلگرام و وب‌سایت‌های فیلترشده‌ی دیگر، مجبور به استفاده از وی‌پی‌ان (فیلترشکن) شدند.
همچنین خلاصه‌ای از گزارش کامل و جامع OONI را می‌توانید از لینک زیر بخوانید:
خلاصه‌ای از گزارش به فارسی: https://paskoocheh.com/blog/posts/2019-11-29-iran-internet-shutdown-ooni-report.html
گزارش اصلی به انگلیسی: https://ooni.org/post/2019-iran-internet-blackout/
چالش‌های کاربران:
۱. امکان خرید سِرور (VPS) برای همه‌ی مردم ایران وجود ندارد. همچنین به دلیل عدم دانش فنی کافی و البته هزینه‌ی آن فقط تعداد بسیار کمی از مردم می‌توانند به آن دسترسی پیدا کنند. در کنار این محدودیت‌ها سیستم سانسور به طور مرتب کاربران و سرویس‌دهنده‌هایی را که به عنوان پُل ارتباطی استفاده می‌شدند، شناسایی و مسدود می‌کند.
۲. طبق اظهار نظر اکثر کاربرانی که با آن‌ها صحبت کردیم، راه حل آسان‌تر و ارزان‌تر آن‌ها برای اتصال، خریدِ فیلترشکن (وی‌پی‌ان - VPN) بوده است. استفاده از این فیلترشکن‌های پولی معمولا بسیار آسان است و در واقع توسط آن‌ها به راحتی می‌توان فیلترینگ را دور زد. به طوری که به عنوان مثال فقط با پرداخت تقریبا ۵۰ هزار تومان می‌توانستید به یک فیلترشکن که ۵ دستگاه مختلف را پشتیبانی می‌کند، متصل شوید. اما مشکل اصلی این فیلترشکن‌ها چیست و چرا پس‌کوچه آن‌ها را به هیچ‌وجه پیشنهاد نمی‌کند؟ این وی‌پی‌ان‌ها ممکن است توسط افراد ناشناس اداره و مدیریت شوند و در این صورت این افراد می‌توانند فعالیت‌های شما را به صورت آنلاین نظارت کنند. توجه کنید که اگر شما برای پرداخت هزینه‌ی این وی‌پی‌ان‌ها از کارت بانکی ایرانی خود استفاده کرده باشید، فعالیت‌های شما به راحتی به دارنده‌ی کارت ارتباط مستقیم پیدا می‌کند و قابل شناسایی است.
مسئله چیست؟
هنگامی که دسترسی به اینترنت جهانی ممکن نیست، کاربران قادر به دریافت اخبار و اطلاعات نیستند، نمی‌توانند با عزیزان خود از راه دور و نزدیک صحبت کنند و همچنین هرگونه به‌روزرسانی اطلاعات در مورد آنچه در کشور اتفاق می‌افتد، امکان‌پذیر نیست.
در طی اعتراضات اخیر در ایران، مسئولان و مقامات دولتی ایران از ظرفیت خود برای جداسازی اینترنت داخلی و اینترنت بین‌المللی استفاده کردند و شرایطی را برای کاربران ایرانی به وجود آورند تا امکان دسترسی به دنیای مجازی خارج از محدوده‌ی مرزی ایران وجود نداشته باشد.
راه‌های موجود در این شرایط:
تیم «توشه» در این مسیر کمک بسیار مهمی کرد. توسط اپلیکیشن توشه و کانال ماهواره‌ای آن ارسال اطلاعات به ایران در شرایط قطعی اینترنت ممکن شد.
توشه یک سرویس انتقال یک طرفه اطلاعات از طریق ماهواره است. با استفاده از این سرویس می‌توانید محتوای اینترنت را بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای و از طریق فقط یک رسیور دریافت کنید.
اپلیکیشن توشه نیز به شما کمک می‌کند تا فایل‌های دریافت شده را استخراج کرده و در دستگاه‌های اندروید، مک، ویندوز و لینوکس خود مشاهده کنید. در حال حاضر شبکه توشه بر روی ماهواره یاه‌ست و در فرکانس زیر در دسترس است:
فرکانس: ۱۱۷۶۶ سیمبل ریت: ۲۷۵۰۰ عمودی.
با توشه، علاوه بر این که قابلیت دسترسی به محتویات متنوع اینترنت را خواهید داشت، می‌توانید فیلترشکن‌ها، نرم‌افزارهای پیام‌رسان و آنتی‌ویروس‌های آماده شده توسط پس‌کوچه را هم دریافت کنید.
ما به روشی برای توزیع آسان اطلاعات بین کاربران در ایران در شرایط بحرانی و خاص نیازمندیم. چیزی شبیه به سیستم توزیع همتا به همتا که در آن همه‌ی افراد می‌توانند با یکدیگر در اشتراک‌گذاری اطلاعات همکاری کنند. و بعد از آن، به روشی نیاز خواهیم داشت که همه‌ی آن کاربران بتوانند اطلاعات، اخبار و نیازمندی‌های خود را به فضایی بیرون از اینترنت داخلی ارسال کنند.
به‌زودی در این زمینه خبرهای خوبی خواهیم داشت. پس با ما همراه باشید، از طریق پس‌کوچه مطلع خواهید شد که در شرایطِ قطعی اینترنت، چگونه با دنیای بیرون ارتباط برقرار کنید.
فراموش نکنید که «همیشه راهی هست»
با توجه به تجربه‌ها و چالش‌های متفاوتی که شما در دوران قطع اینترنت داشتید و برای تبادل این اطلاعات ارزشمند با تیم پس‌کوچه و شرکت فعال در بحث‌ها و تست‌های ما لطفا از طریق لینک زیر به کانال تست پس‌کوچه بپیوندید:
https://t.me/joinchat/AAAAAEA_bvljkgv8vwcyFw
پیشنهاد‌ها و انتقادات خود را از طریق شبکه‌های اجتماعی پس‌کوچه با ما در میان بگذارید.
❤️ تیم پس‌کوچه