این مطلب، پنجمین نوشته درباره‌ی عوامل موثر در سرعت اینترنت است. در نوشته‌ی اول درباره‌ی نقش رایانه‌ی کاربر، در نوشته‌ی دوم درباره‌ی تاثیر نوع اتصال و محیط ارتباطی (تداخل سیگنال)، در نوشته‌ی سوم درباره‌ی تاثیر روتر و مودم و در نوشته‌ی چهارم درباره‌ی تاثیر سرویس‌دهنده‌ی اینترنت (ISP) بر سرعت دانلود در اینترنت توضیح دادیم. در این نوشته به یک عامل تأثیر‌گذار دیگر اشاره می‌کنیم:

۷. سِرورها و روترهای مابین

بسته‌های اطلاعاتی بین رایانه‌ی شما و سِروری که قصد بازدید، ارسال و یا دریافت اطلاعات در اینترنت را دارید از طریق سیستم پیچیده‌ی اینترنتی موسوم به ستون فقرات اینترنتی (Internet backbone) منتقل می‌شوند. این سیستم برای پیدا کردن بهترین و نزدیک‌ترین راه رساندنِ بسته‌ی شما به مقصد، از الگوریتم‌های پیچیده‌ی کامپیوتری استفاده می‌کند که توضیح آن از حوصله این سری مقاله‌ها خارج است. برای درک بهتر تاثیر این سیستم در سرعت اینترنت آن را از طریق عوامل قابلِ اندازه‌گیری ذیل، که برآیند تعاملات بین دستگاه‌های مختلف بین راه است، بررسی می‌کنیم:

• تاخیر شبکه: تاخیر شبکه مقدار زمانی است که طول می‌کشد تا بسته‌ی اطلاعاتی شما از مبدا به مقصد برسد. ارتباطِ تاخیر شبکه با سرعت وبگردی شما به نوع پروتکلِ ارتباطی مورد استفاده بستگی دارد و بر حسب نوعِ این ارتباط - TCP یا UDP و یا پروتکل دیگری - متفاوت است. مقدار این زمان به موارد زیر بستگی دارد:

  • فاصله‌ی جغرافیایی بین مبدا تا مقصد

  • تعداد دستگاه‌های رایانه‌ای که بسته‌ی اطلاعاتی برای رسیدن به مقصد باید از آن‌ها بگذرد.

  • کارایی هر کدام از دستگاه‌های ذکر شده در بالا

• تراکم شبکه: تراکم شبکه معمولا نتیجه‌ی آزاد بودن یا اشباعِ دستگاه‌های مابین و همین طور آزاد بودن یا اشباع ارتباطات فیزیکی و کانال‌های مخابراتی بین این دستگاه‌ها است. هر دستگاه رایانه‌ای و همین طور هر کانال مخابراتی و رسانه‌های ارتباط فیزیکی بنابر مشخصاتِ خود مقدار مشخصی ظرفیت برای انتقال و پردازش اطلاعات دارد. در صورتی که ظرفیت پر شود کانال یا دستگاهِ مورد نظر در ارسال بسته‌های اطلاعاتی تاخیر ایجاد می‌کند. در این صورت بر اساس نوع اختلال، ممکن است یکی از سه حالت زیر ایجاد شود:

  • تاخیر کوتاه: در این حالت علاوه بر تاخیر در انتقال بسته‌ها، وقوع مشکلات دیگری نیز ممکن است. به طور مثال اگر تاخیر بسته‌ها بیشتر از بیش‌ترین زمانِ پیش‌بینی شده برای انتقالِ بسته‌ها در آن پروتکل باشد، پروتکل‌هایی مثل TCP بسته‌ها را دوباره می‌فرستند که این کار موجب ازدیاد بیشترِ تاخیر خواهد شد.

  • حذف بسته‌ها: این حالت زمانی است که پروتکل‌هایی مانند TCP موجب تشدید (ازدیاد) ارسالِ مجدد بسته‌ها می‌شوند و تاخیر ارسال را به سرعت افزایش می‌دهند. در پروتکل‌ها و کاربری‌هایی که بر اساس UDP بنا شده‌اند، حذفِ بسته‌ها موجب تاخیر نشده و فقط کیفیت ارتباط را به شدت پایین می‌آورد.

  • قطع ارتباط: در این حالت بسته به نوع ارتباط، مشکلات مختلفی از قبیل عدم موفقیت در ارتباط با شبکه (time out) و کامل نشدنِ اتصال و ارتباط در لایه‌های مختلف شبکه پیش می‌آید که در حالت کلی برای کاربر منجر به اختلال در استفاده از اینترنت می‌شود.

• تنظیمات زیرساختی: این تنظیمات که معمولا تنظیماتِ دستگاه‌های مابین و شبکه‌های سرویس‌دهنده‌ی اینترنتی شما را شامل می‌شوند به انتقالِ بسته‌های اطلاعاتی سیاست‌هایی از قبیل ارجحیتِ نوع بسته، فیلتر، رمزگذاری و غیره اعمال می‌کنند که در ادامه به آنها می‌پردازیم:

  • ارجحیت: برخی از کاربری‌های اینترنتی و به طبع آن سرعت و کیفیتِ ترافیک اینترنتی مربوط به آن‌ها از اهمیت بیشتری نسبت به بقیه برخوردارند. از جمله‌ی این کاربری‌های با اهمیت‌تر می‌توانیم به کاربری‌های امنیتی و حیاتی یا کاربری‌هایی مانند کنفرانس‌های صوتی و تصویری که انتقال به موقعِ بسته‌ها در تجربه و استفاده‌ی کاربران اهمیت به سزایی دارد را نام برد. ترافیکِ این نوع کاربری‌ها در شبکه‌های سرویس‌دهندگانِ اینترنتی از ارجحیت بالاتری نسبت به باقی ترافیک‌ها برخوردار هستند و در زمان‌های بحرانی مثل اشباعِ شبکه در انتقالِ باقی بسته‌ها اختلال ایجاد می‌کنند.

  • فیلتر و رمزگذاری: فیلتر کردن بسته‌ها به دلایلِ مختلف مانند جلوگیری از دسترسی به سایت‌های غیر مجاز، پویشِ محتویات بسته‌ها برای اطلاعات غیر مجاز (Deep Packet Inspection) و بدافزارها (Malware) به دلیل اضافه کردنِ زمانِ پردازش هر بسته‌ی اطلاعاتی، تاثیر به سزایی در تاخیر رد و بدل اطلاعات دارند. رمزگذاری و رمزگشایی بسته‌ها نیز برای موارد خاص مثل VPNها یا ارتباطِ امن بین دستگاه‌های مختلف شبکه بر روی زمان پردازش تاثیر می‌گذارند. برحسب اینکه این تاخیرها چه اندازه باشند نوع اختلال از یک تاخیر ساده تا اختلال در برقراری ارتباط متغیر خواهد بود.

  • مسیریابی شبکه: بر اساس اینکه الگوریتم‌های مسیریابی بسته‌های اطلاعاتی چطور عمل کنند و هر بسته برای رسیدن به مقصد چه مسیری را طی کند یا اینکه مسیرِ بسته‌های مختلفِ یک ترافیک شبکه‌ای همه از یک مسیر رد شوند یا مسیرهای متفاوت را طی کنند، تاخیر عمومی انتقالِ ترافیک تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

بخش اول این مجموعه نوشته با عنوان «عوامل موثر در سرعت اینترنت - بخش ۱ - رایانه‌ی کاربر» را در اینجا بخوانید.

بخش دوم این مجموعه نوشته با عنوان «عوامل موثر در سرعت اینترنت - بخش ۲ - نوع اتصال و محیط ارتباطی (تداخل سیگنال)» را در اینجا بخوانید.

بخش سوم این مجموعه با عنوان «عوامل موثر در سرعت اینترنت - بخش ۳ - روتر و مودم» را در اینجا بخوانید.

بخش چهارم این مجموعه با عنوان «عوامل موثر در سرعت اینترنت - بخش ۴- سرویس‌دهنده‌ی اینترنت (ISP)» را در اینجا بخوانید.

بخش ششم این مجموعه با عنوان «عوامل موثر در سرعت اینترنت - بخش ۶- سِرور پس‌کوچه» را در اینجا بخوانید.

پیشنهاد‌ها و انتقادات خود را از طریق شبکه‌های اجتماعی پس‌کوچه با ما در میان بگذارید.

❤️ تیم پس‌کوچه